Tadına Vara Vara: Sakız Adası

Sakız’a Gidiş

Aslında bu ilk Sakız ziyaretim değil; adaya ilk yıllar önce birkaç günlüğüne gitmiştim. Ama hem kısa bir geziydi hem de üzerinden çok zaman geçti. Resmi sezonun bitişinde, gayri resmi yani benim için en güzel sezonda tadını çıkararak bir Sakız tatili kararı yerinde oldu. Zira önce başka adalara da zıplayan bir program düşünmüştük; ama sonra vaktimizi yollarda geçirmeyelim ve adayı dibine kadar yaşayalım dedik. Pek doğru bir seçim olmuş; müzesinden kasabalarına kültürü, yerelinden afilisine mutfağı, tesisinden bakirine plajları ve tüm yolları ile Sakız’ı yedik bitirdik! 

Sakız’da 8 Gün

Uzun uzun cümleler yerine Sakız’da geçirdiğimiz 7 gece 8 günlük programı madde madde yazıyorum ki okuması kolay olsun… Bu arada seyahat tarihimiz Ekim 2023:

Gün 1

• Feribot varış 10.00
• The Garden’daki evimize eşyaları koymaca
• Çarşıda ıspanaki + meyve suyu + alışveriş 
• Eve yerleşme (14.00-18.00 Booking.com krizini çözmece) 
• Dolphina’da yemek 41 E 🙁

Gün 2

• Kale’de kahve 🙂 (en iyi mastikli Grek kahve burada)
• Kale içi gezi
• Osmanlı hamamı
• Değirmenler
• Yemek: OYZEPI 36 E muhteşem Deniz mahsulleri 🙂
• Ev molası
• Kaledeki cafede canlı müzik ve kokteyl;16 E (2 adet)

Gün 3

• Arkeoloji Müzesi
• Merkezde uzun yürüyüş
• Stou Giorgio yemek muhteşem mantar 🙂 40.5 E (mantar, köfte, Grek salata, sosis, ballı peynir kızartma, beyaz şarap 50’lik) pazar aileler kalabalık 
• Çarşıda zencefilli bira 

Gün 4

• Araba kiralama (25 E günlük) 
• Pyrgi gidiş… Kahve molası, kaşık mastik, gezmece foto
• Sakız Müzesi ve harika sergi, nefis manzara
• Sahil Mavra Volia deniz güneş mis
• Emporios yemek büyük porsiyonlar 54E (kalamar, şişte kabak, patates, peksimetli salata, 3 bira) 
• Dönüşte Armolia dan geçiş 
• Eve dönüş evde kokteyl saati

Gün 5

• Olimpi köyü ziyaret, kahve x 2 5 E
• Mesta kasabası, 14.5 E kahve x 2 ve portakalopita + dondurma mastika
• Deniz kenarında mola güney batı Paralia Apothika plajı, tesis kapalı gibi deniz kayalar şahane
• Stou Giorgio yemek 40 E (domuz eti fırında, mantar, köfte, Harmony salad, şu) çok sakin bu kez
• Eve dönüş ve sahilde yürüyüş 

Gün 6

• Evde kahvaltı
• Nea Mori Manastırı
• Terkedilmiş kasaba Anavatos, çoğu yer kapalı tek cafe var
• Avgonima köyü tepede, kahve ve tatlı 7 E
• Lithi sahil, çok rüzgarlı atıştırma Tria Aderfia 17 E (kabak çiçeği köfte, ot haşlama, beyaz şarap karaf 50 CC)
• Eve dönüş mola
• Fine dining kale içinde Vradipus 22E (4 çeşit mini meze: peksimetli salata enfes, keçi gravyer enfes, soslu et mükemmel, fava + 50 CC beyaz şarap) sonunda likör ikram sunum şahane 

Gün 7

• Volissos gidiş (kayalık yollar) 
• Dik kasaba girişte kahve 7.3 E 
• Kale tırmanış
• Kuzeye yolculuk, yolda mola Pitos
• Kuzey koyu Nagos beach, denize gir çık
• Lagkada köyü balık lokantası yemek 37 E (kabak kızartma, patates kızartması, ot haşlama, mltekir ızgara, köfte, uzo 20’lik)
• Dönüş market alışverişi 

Gün 8

• Bizans Müzesi 
• Citrus Müzesi 12 E kahve X2 + limonlu pasta 
• Agia Fotini deniz molası
• Feribot dönüş 

Sakız için kritik tavsiyeler…  

Yine uzun paragraflar yerine bir daha gitsem nasıl yaparım havasında yap / yapma veya aman kaçırma /  sen bilirsin şeklinde notlarım:

Konaklama

• The Garden isimli muhteşem bir yerde kaldık; şiddetle tavsiye ederim… Zira merkezde, en civcivli bölgenin hemen yanı başında ama sessiz bir yerde; eski bir yerleşkenin yenilenmesi ile yapılmış harika bir apart daireler kompleksi. Binalar taş, ya özgün ya da orijinaline sadık kalınarak yenilenmiş bir tasarım ile gerçek bir Yunan adası deneyimi sunuyor. Sahipleri Fotini ve eşi de o kadar misafirperver ve tatlı insanlar ki arkadaş olduk. Hatta Türkçe öğrenmekte ve epey ilerletmiş olan Fotini ile taze arkeoloji öğrencisi yoldaşım Melike birlikte karşılıklı ders bile çalıştılar. 
• Biz rezervasyonu Booking.com ile yapmıştık. Ama çok mutsuzuz; çünkü sahte hesap kurbanı olduk. Konaklama yerimizden ve sahiplerinden çok memnunuz ama bir dahaki kalışımızı booking ile yapmayacağız. Sorunu çözdüler ama birkaç uluslararası telefon görüşmesi ile yarım günlük stresli bir krize maloldu. 

Yemek 

• Kale’de kahve : Kale içinde şehir merkezi tarafındaki kapıdan geçer geçmez bir meydana bakan 3 mekan var. Bunlardan ikisi restoran biri cafe zaten. Her daim şenlikli ve hareketli, servisi makul fiyatları da lezzeti de güzel. 
• Dolphina… Aman diyeyim! Gitmeyin bence, ya da bile bile lades diyerek gidin. Bloglarda, instagram hesaplarında tavsiye edilen yerlerden biri. Merkezde deniz kenarındaki birkaç tavernadan en popüleri diye ilk gece gittik. Siparişlerimizin bir kısmı berbat, bir kısmı vasat bir kısmı iyi geldi. Kalamar kayış gibiydi mesela; ben böylesini hiç bir Yunan adasında hiçbir lokantada yemedim. Karides güzeldi, midye saganaki fena değildi. Fiyat toplamda kötü değildi ama değmez; o bütçeyle hatta daha azına misliyle lezzet deneyimledim. 
• Değirmenlerin orada tek bir lokanta var: OYZEPI. Çok basit ama verimli bir menü sistemi var… Ya deniz mahsulü ya da et seçiyorsunuz, yanına da ne içeceğinizi tercih ediyorsunuz. Gerisi fiks menü gibi günün mezelerinden geliyor. Favadan sardalyaya, hamsi kızartmadan peynir saganakiye, salatadan karidesine her şey lezzetliydi. İki kişilik şaraplı menü 25 Euro bize yeterli olurdu aslında… Ama günde iki öğün yiyince acıkıyorsun. Bir de adaya yeni gelmiş olmanın getirdiği deniz ürünlerine karşı bir açgözlülük oluyor. Biz fazladan duble peynir ve salata ile 36 E2ya kalktık. . 
• Sakız’da tek bir yerde yiyelim derseniz adres budur: Stou Giorgio Merkezden 5 dakika araçla 20 dakika yürüme mesafesinde ama çoğunlukla yerel halkın gittiği bir aile işletmesi. Sakız’a tepeden bakan nefis bir manzarası var. Ama asıl konu lezzet! Ben böyle muhteşem mantar ömrümde yemedim. O kadar güzeldi ki ikinci kez gittik… İki farklı menü şöyle: 1 – mantar, köfte, Grek salata, sosis, ballı peynir kızartma, beyaz şarap 50’lik ile 40.5 E; 2- domuz eti fırında, mantar, köfte, Harmony salad ile 40 E. Ama hafta sonları kalabalık oluyor yer ayırmak isteyebilirsiniz. 

• Bir başka özel Sakız deneyimi Vradipus oldu; kale içinde Yunan mutfağını modernle buluşturmuş füzyon bir seçenek ve fine dining tadında. Ne yeseniz muhteşem sanırım. 

• Merkezin biraz kuzeyinde minik bir balıkçı kasabası var: Lagkada Burada biz gittiğimizde az sayıda açık lokanta vardı, sezonda biraz daha fazla olur tahminim. Her şey çok taze ve lezzetliydi ; ama özellikle tekir harikaydı. 
• Ünlü volkanı plaj Mavra Volia çıkışı acıkınca Emporios’ta yiyelim dedik. Böylesi bir program için uygun. Adada yediğimiz en pahalı yemek oldu; ama porsiyonlar çok kocamandı. Kalamar, şişte kabak, patates, peksimetli salata ile 3 biraya 54 E verdik. Bebek kalamar ve çöp şiş kabak kızartması efsaneydi. Chios birasını burada deneme fırsatım oldu; ben beğendim. 

• Batı yakası programımız erken bitince tam öğün değil de atıştırmalık oturduk. Tria Aderfia diye Lithi plajında tek açık yerde 17 E’ya kabak çiçeği köfte, ot haşlama, beyaz şarap karaf 50’lik iyi bir lezzet / fiyat paritesiydi. 

Turistik Kasabalar

• Pyrgi… Adanın en ünlü iki kasabasından biri; yeni Allahın emri. 🙂 

• Olimpi … Pyrgi’nin dibi ve çok tatlı bir yerleşke yani gitmezsen döverler. 

• Mesta … Sakız’ın göz bebeği; biraz turistik olmuş ama hak ediyor. 

• Nea Mori Manastırı… Gitmeyeni dövmüyorlar ama adanın ortasındaki tapelere tırmanmak ve buradaki enfes manzara ile harika yerleşkeyi dolaşmak için değer. 
• Terkedilmiş kasaba Anavatos… Fotoğraflardan azameti anlaşılmıyor. Çok farklı bir yerleşim; ama maalesef restorasyon çalışmaları nedeniyle çoğu ziyarete kapalı. Yine de programa alınması tavsiye edilir. 
• Volissos … Yine bir taş kasaba daha diyerek biraz duygun gittik. Ama yokuşlu yolları, batı sahillerine tepeden bakan kalesi ve sürprizli sokakları ile bizi çok mutlu etti. 

• Avgonima … Anavatos ve batı rotasında yol üstüne, girin bir kahve için zaman varsa, aten bir saatte biter. 
• Kuzeye yolculukta yolda küçük bir kasaba Pitos… Yolunuz geçerse tatlı bir mola. 

Müzeler

• Sakız Müzesi… Ben böyle bir keyifli içerik ve manzara beklemiyordum; iyi ki gitmişiz! Hem modern binası hem alan düzenlemesi, hem manzarası hem de içeriği harika. Sakız adası ve sakıza dair her şeyi çok güzel, kompakt ve keyifli bir kürasyon ile sunmuşlar. Bence kesin gidilmeli. Üstelik Pyri’den Mavra Molia yolu üstünde! Giriş 4 E ama değer. 
• Arkeoloji Müzesi… Meraklısı için gitmeye değer; ama bizdekilerin yanında sönük kalıyor. Giriş 4 E. 
• Citrus Müzesi… Aslında biz müzeyi gezmedik 🙂 Ama o kadar güzel bir bina ve yerleşke ki orada saatler geçirdik. Bahçesinde çok tatlı bir kafe var; lezzetli de menüsü. Turlar buraya geliyor genelde; eski bir konaktan çevrilmiş özel bir müze. Güney rotasında  harika bir mola noktası. 

• Bizans Müzesi … Kapısından bakıp geri döndük. Pek bir şey yok, çok özel merakınız yoksa girmeye de gerek yok (4E) 

Plajlar

• Mavra Volia plajı dillere destan… Benim de ilk Sakız ziyaretimde en çok aklımda kalan burasıydı. Zira volkanik siyah çakıl taşlarından bir plaj ve nefis denizi var. Gitmeyeni bu kez ben döverim! 🙂 

• Güney batıda Paralia Apothika isimli bir plaj. Biz güney rotası dönüşü deniz molası için girdik; Mesta’ya 15 dakika mesafede. Normalde kayalıkların üstündeki tesisten sahile teleferikli servis varmış; ama biz gittiğimizde kimse yoktu. Plajın bir tarafındaki kayalıkları keşfe çıkarsanız kendi özel bakir plajlarınızı bile keşfedebilirsiniz. 
• Lithi sahil… Batı yakasının en popülerlerinden. Hakikaten de tatlı bir kum plaj ve tesis de var. Ama bizim gittiğimiz gün fırtınaya denk geldik; denize giremedik. 
• Kuzey plajlarından Nagos beach… Kuzeye bakan birçok minik plajdan biri. Yerleşkenin içinde yer alıyor ve yoldan yürüyerek iniyorsunuz. Sezon dışı üç beş kişi vardı; ama eminim sezonda popüler bir yerdir. Denizi çakıllı ama hızlı derinleşiyor, keyifli bir mola. 
• Agia Fotini… Burası da merkeze yakın, tesislerin bulunduğu popüler bir plaj. Çakıllar burada harika bir bej tonunda. Denizin ve plajın özel bir şahaneliği yok ama sezon dışında da uzanacak konforlu ahşap şezlonglar ve bambu şemsiyeler bulduğumuz ve hatta içecek servisi bile olduğu için biz çok mutlu olduk. 

Ayrıca Notlar:

• Her lokantada bir büyük su ve ekmek fiks geliyor ve yaklaşık 1.5 E su ve 0.5 E / kişi ekmek parası geliyor.
• Merkezde ve özgün bir yerde konaklamaktan çok mutluyuz. Her yere kolaylıkla gidebildik (adada en uzun mesafe 1 saat) ve her seferinde eve dönmekten de mutluyduk. 
• Adaya genelde sabah ve akşam feribot var (Çeşme’den 35-40 dakika zaten)… Günü verimli kullanmak için çoğunlukla sabah gidiş akşam dönüşler tercih ediliyor. Sezonda kalabalık oluyor; ama sezon dışı giriş çıkış rahat. 
• Biz ilk iki günü merkezin tadını çıkarmak için yaya geçirdik; son 5 gün araç kiraladık (sezon dışı 25 Euro bugüne kadar verdiğimiz en iyi rakam). Özellikle farklı bir yerde konaklamayı seçmiyorsanız veya kendi aracınızla gelmiyorsanız böyle son günlerde tavsiye ederim. Böylece sabah kaldığınız yerden çıkış yapınca arabaya eşyaları koyup istediğiniz yerde istediğiniz gibi günün tadını çıkarabilirsiniz. 

Sakız’dan ne alalım…

Fazla düşünmeye gerek olduğunu sanmıyorum: Sakız! Sakız’ın elli tonu daha doğrusu… 🙂 Sakızı saf olarak alabilirsiniz ki her şeye koyabilirsiniz. Ya da mandalinalı, portakallı gibi seçeneklerini deneyebilirsiniz. Veya bin bir çeşit reçelli kavanozlara saldırabilirsiniz (ben sırf meraktan fıstık reçellisini aldım). Tabi bir de sakızlı lokumlar, sakızlı içecekler, sakızlı tatlılar var. Ama bir Allah’ın kulu sakızlı muhallebi yapmamış ona şaştık! İlla kaşıkla macun şeklinde (bazen buzlu suda) yiyeceksiniz. 

Alkollü içeceklere gelince… Burada da Uzo çeşitleri var; biz bir lokantada içip beğendiğimiz şişeyi tercih ettik. Ama Sakız’ın Midilli gibi köklü bir uzo kültürü yok. Chios Birasını ise ben çok beğendim; tavsiye ederim. 

Hediyelik eşyada bir numara Pyrgi desenli çantalar… Tabi bunların çeşitli varyasyonları da var. Anahtarlıklar, aynalar, kupalar ve bilimum ıvır zıvır. Ben kullanabileceğim anıyı tercih ediyorum; o yüzden bez çanta aldım. Herkesin zevkine bütçesine göre hediyelik var. 

Ve tadına vara vara… 

En başta söylemiştim… Biz yoldaşım Melike ile önce adalar turu planlamıştık ama vazgeçtik. Hem yoğun bir yaz programı sonrası kışa girmeden dinlenmeli bir tempo istedik. Hem de resmi sezon bittiği için feribot seferleri seyrekleştiğinden vaktimizin çoğunu yollarda geçirmek istemedik. Yani özetle sindire sindire Sakız’ın altını üstüne getirmek daha çekici geldi. 

Öyle de yaptık!… Sanırım Sakız adasının en az bir kez geçmediğimiz yolu, görmediğimiz coğrafyası kalmadı. İlk iki günü merkezde geçirerek tüm sokakları ve müzeleri ile ada kültürünü sindirdik. Güney rotasını iki kere yaptık ki burada çok popüler destinasyonlar olduğu için hak ediyor. Bir gününde orta belinden batıya geçip tepeleri ve batı sahillerini keşfettik. Bir günü tamamen kuzeye ayırdık ki ne iyi yapmışız; ada doğasının bambaşka bir yüzüyle karşılaştık. Buradaki yoğun taşlık arazinin farklı bir büyüleyiciliği var. Son günü de eksik kalanı tamamlamak ve deniz kenarında keyif yapmak için ayırdık; bu da yerinde bir karar oldu. 

Bizim topraklara yakınlığı vesilesiyle Sakız da bir miktar Türkleştirdiğimiz adalardan… Gidiş geliş bu kadar rahat olunca çok Türk ziyaretçi oluyor tabi. Buna göre de yer yer bizim su kurnazı turizmcilerimizden araklanmış taktikler görebiliyorsunuz… Her masaya ücretli su ve ekmek çakmak gibi. Bazen hepimizin bir arada olduğu zamanı gözleri dolarak anan, bazen de bizim memleketin insanından bezmiş yüzler görebiliyorsunuz. Arabayı kiraladığımız yerdeki aslen Gökçeadalı amca nasıl askerdeki dayaktan kaçtığını anlatırken mesela. Ya da plajdaki şezlongların kullanımına dair işletmeci ile tartışan insanımı görünce. 

Ama asıl konu ortak paydalarımızda mı buluşacağız yoksa farklılıklarımızla mı bozuşacağız? Beni en çok duygulandıran iki şeyden biri Sakız Müzesi’ndeki geçici özel sergi oldu… Burada savaş sonrası adaya ana karadan gelen Rum göçmenlerin anlattığı arafta kalma hissi; yani ne oralı ne buralı olmanın hüznü anlatılıyordu. Diğeri de ev sahiplerimizin bizi kucaklayışı… Biri Mısır göçmeni bir ailenin marangoz babasının muhasebeci oğlu; diğeri Sparta kanı taşıyan Makedonya göçmeni koca yürekli kadın. İkisi Pire’de üniversite okurken tanışıp aşık olmuş. Adam karısına bakarken gözleri parlıyor; kadın gülümsemesi ile odayı aydınlatıyor. Kendi elleriyle yaptıkları kapıları, itinayla hazırladıkları kahvaltı sepeti de anlatıyor aslında. “Bir gece daha kalın bizden olsun” diye uğurluyorlar bizi… Ben Sakız’a bir daha giderim sırf bu “hayalleri emekle birleştirsen saray olur” hissi için. Ama kalamarımı, karidesimi, ahtapotumu da yerim! 🙂