Uzun Yaşamın Sırrı: İkaria

İkaria’ya Gidiş

Hakkında uzun yıllar güzel hikayeler dinleyip hedef koyduğum bizim yakaya yakın adalardan İkaria’ya Türkiye limanlarından direkt geçiş yok. Bu nedenle biraz teferruatlı bir planlama gerekiyor. Ama çok zor değil; çünkü komşumuz Yunanistan sağolsun adalar arasında sık, konforlu ve ekonomik feribot seferlerini optimum seviyede işletiyor.

İkaria’ya en kolay zıplama Samos (Sisam) adasından; ona da Türkiye yakasından en yakını Kuşadası limanı. Daha önce Samos’a feribot biletini online almıştım (bilet.com) ama biletleme ve check-in Kuşadası limanının hemen dibindeki Meander Turizm tarafından yapılıyordu. Samos aktarmalı İkaria bileti için önce yine online almaya çalıştım; ama Türkiye’den Samos’a giden feribotların vardığı iki farklı liman ile Samos’tan İkaria’ya giden feribotun limanı farklı (evet Samos’ta 3 liman var). Her biri arasındaki mesafeyi de tahmin edebilsem de feribottan feribota geçiş bulmacasının içinden çıkmakta zorlandım. Bunun üzerine Samos turları da düzenleyen Meander’e başvurdum. Sağolsunlar kendileri konuya çok hakimler ve profesyonel bir biçimde çözdüler. Üstelik kombine biletler için kendim alsam vereceğim bedelden pek de fazla fark vermemiş oldum! Ayrıca dönüşte Samos’ta Pythagorion’da bir gece kalmak istedik; onu da çözmüş olduk. Sonuçta feribotlar şöyle oldu:

Gidiş: Kuşadası – Samos (Vathi Limanı) sabah gidiş; otobüsler Karlovassi limanına geçiş; Samos (Karlovassi Limanı) – İkaria (Evdilios Limanı) öğleden sonra geçiş

Dönüş: İkaria (Evdilios Limanı) – Samos (Karlovassi Limanı) öğlen gidiş; otobüsle önce Vathi sonra Pythagorion geçiş; ertesi akşam Samos (Pythagorion Limanı) – Kuşadası dönüş

Meander Travel konum: https://goo.gl/maps/zeEYE4pzT82NbMheA

Meander Travel İngilizce site: https://meandertravel.com/

Meander Türkçe site: https://samosaferibot.com/

Feribot yolculuğu beklediğimiz gibi sorunsuz ve keyifliydi; zaten yapacaklarımızın heyecanından zamanın nasıl geçtiğini anlamadık. Ama Samos girişinde pasaport kontrolünde çok bekledik. Feribotta en arkaya oturup yanaşır yanaşmaz sotede bekleyerek limana ilk atlayanlardan olmadığımız için sıranın en sonlarında yaklaşık 1 saat bekledikten sonra adaya giriş yapabildik. Çakallık yapıp siz de erken girin demiyorum; zira zaten otobüsü beklerken öğlen saati Vathi’de limanda oturup soğuk kahve içmek dışında pek yapacak bir şey yok. Biz de öyle yaptık; otobüs durağına yakınca bir yerde, deniz kıyısındaki esintiden faydalanarak biraz ferahladık. Ama önce otobüs saatlerini kontrol ettik; tarife çok değişken olmasa da size de aynısını öneririm çünkü zaman zaman değişiklikler, özel durumlar olabiliyor.

Vathi – Karlovassi arası otobüsle yaklaşık 1 saat sürüyor ve yol deniz kenarından keyifli bir rotadan geçtiği için keyifle dışarıyı ızleyebilirsiniz. Feribot saatinden biraz erken vardığımız için yine biz soğuk kahve ile serinledik. Zaten Karlovassi’de dolaşacak çok yer yok; ayrıca öğlen saati pek çok dükkan siesta yaptığından kapalı. 16:25’te kalkan dev feribot limana erken geldiğinde biz önce bu başka adaya herhalde dedik. Meğer bu kocaman mavi gemi adalar arası zıplayan, Mikanos dahil pek çok destinasyona yolcu taşıyan bizim de aracımız olacakmış. Çok katlı (sadece 2 katı araç için), klimalı salonları ve kocaman açık ve kapalı terasları olan bu iri kıyım feribotta hem çok rahat ettik hem de Samos’un ve İkaria’nın kuzey kıyılarını zevkle izleyerek seyahat ettik. Tam zamanında da Evdilios’a vardık.

Araç kiralaması için önceden rezervasyon yapmıştık… Kesinlikle tavsiye ederim zira adada araba sayılı ve hem bulup bulmama hem de külüstür bir şeye denk gelme riskine değmez. Biz de limana yürüme mesafesindeki ofisten aracımızı teslim alıp yaklaşık 1 saat mesafede, adanın güney tarafında Therma’daki evimize yola çıktık. İkinci sürücüyü yazdırmak için fazladan ödeme gerekmedi. Tatil boyunca da adanın dar ve virajlı yollarında bu şekilde dönüşümlü kullanarak rahat ettik.

İkaria’da 5 Samos’ta 1 Gün

Uzun uzun cümleler kurmak yerine İkaria’da geçirdiğimiz brüt 5, net 4 gün (yollar yarım gün veya fazlasını yer) ile Samos’taki net 1 gece 1 gün programını madde madde yazıyorum ki okumuası kolay olsun… Bu arada bizim seyahat tarihi Temmuz 2023:

Gün 1

9:00 – 11:30 Kuşadası -Samos feribot yolculuğu & pasaport kontrol
11:30 – 13:30 Samos’ta Vathi limanda soğuk kahve molası
13:45 – 15:00 Vathi – Karlovassi otobüs yolculuğu (5 E / kişi)
15:00 – 16:15 Karlovasi soğuk kahve molası
16:25 – 18:00 Samos Karlovasi – İkaria Evdilios Feribot yolculuğu
18:00 – 19:30 Evdilios’tan araç kiralama & Therma’ya gidiş
19:30 – 21:30 Agios Khrykos’ta akşam yemeği (deniz mahsulleri & ada keçi peyniri kızartma – 3 kişi 60 E)

21:30_ 22:00 Agios Khrykos’tan Therma’ya geçiş (15 dk) & eve yerleşme
22:00 – 23:00 Therma sahilde İkaria birası (ödüllüymüş ama eh)

Gün 2

Sabah Therma termal sularında (doğal bir mağaramsı girinti çinde sıcak su kaynakları) ve koyda deniz keyfi
Therma sahilde Kritikos Estatorio’da kahvaltı
Araçla Seyşel Koyuna gidiş (1 saat)

Park yerinden Seyşel koyuna yürüyüş ve deniz molası
Araçla bir sonraki kasabaya ziyaret ve soğuk kahve molası
Araçla İkarus Kayasına gidiş ve kayalıktan Ikarus’a selam (denize giriliyor)
Güney kıyısında devam – Paralia Xilosirtis plajında serinleme

Aynı yerde Arodou Tavernasında yemek (Deniz mahsulleri, ada peyniri, kızartmalar & efsane yerel şarap – 3 kiş 63 E)

Therma’ya dönüş ve kanlı ay doğuşu seyri

Gün 3

Sabah erken Therma termal sularında ve koyda deniz keyfi
Therma’dan kuzey kıyısına adanın ortasındaki dağ yollarından yolculuk
Raches kasabasına varış ve kahvaltı & tatlı (Kadın kooperatifinden muhteşem tatlı ve organik ürün alımı)
Raches Kasaba turu (öğlen saatinde pek tatlı değil, ayrıca diğer adalara göre daha az özgün ve gezilecek yer var 1-2 saat yeter)

Armenistis araba yolculuğu (30 dk)
Armenistis’te Mouragio Tavernasında muhteşem atıştırma (patates, peynir kızartma, kabak kızartma, sarı tava ekmeği & Mamos birası)

Nas Plajına geçiş, araç park edip aşağı merdivenlerden iniş & plajda keyif (çok güçlü akıntı ve dalga olan, yüzmekten çok denizde oynamalık ama çok güzel & çıplak takılanlar var, serbest)

Gün batımı için Karimalis Bağevi’ne geçiş ve akşam yemeği (vejeteryan fix menü & 1 kadeh şarap 35 E / kişi – her şeyi kendi yetiştirdikleri ürünlerden yapıyorlar, tatlı bir ekip özellikle ev sahibi hanımefendi ve Spartalı garsonumuz)

Therma’ya gece yolculuğu & Dolunay

Gün 4

Therma’da evden haşere nedeniyle erken çıkış ve termal sularında sakinleşme
Therma Sahilde Kritikos Estatorio’da kahve molası (iki şezlong fiyatı 10 E)
Evdilos limanına geçiş ve kasaba turu (1-2 saat yeterli)

14:30 feribotuna yolcu bindirme ve Armenitis’e geçiş
Armenitis’te Kirki Rooms aile işletmesinde oda kiralama (manzarasız küçük iki kişilik oda 40 E – temiz ve denize nazır ortak terası çok keyifli)
Armenistis küçük plajında deniz molası
Armenitis’te Mouragio Tavernasında muhteşem yemek (harika kadayıflı ballı peynir kızartma, kabak kızartma, leziz sıcak sarı tava ekmeği, şehriye pilavlı oğlak yahni, muhteşem havyar tarama & yerel beyaz şarap – 2 kişi 38 E)

Otelde teras keyfi & yatma borusu

Gün 5

Armenistis küçük plajında deniz keyfi

Öğlen Evdilios’a geçiş ve araç teslim
14:30 feribotu ile Samos Karlovasi limanına yolculuk (yaklaşık 1 saat)
Karlovassi – Vathi otobüs yolculuğu (yaklaşık 1 saat – 5 E / kişi)
Vathi – Pythagorion arası otobüs yolculuğu (yaklaşık 20 dk – 1.7 E / kişi)
Otel Pegasus’a yerleşme (eski mobilyaları ile retro kalmış ama orta boy temiz ve bakımlı bir otel – 2 kişilik oda 1 gece 80 E)
Pythagorion sokaklarında keyifli bir tur & nefis dondurma (herkes burada çok şık ve bakımlı, ayrıca hava çok pozitif)
Çarşıda alışveriş (burada çok güzel özgün tasarımların olduğu butikler ve uygun fiyatlı keten / ipek elbiselerin olduğu mağazalar var)
Mermizeli Restoranda harika bir akşam yemeği (geleneksel Yunan mutfağına nefis bir modern dokunuş – Mermizeli salata, muhteşem basmati pirinçten muhteşem pilavlı ızgara kılıç balığı, sarımsaklı ekmek, castle isimli yerel peynirli sebze ızgara & 20 ml Hera Uzo – sahibi Maria ile tanışma fırsatı – 2 kişi 65 E)
Otele dönüş ve yatma borusu

Gün 6

Erken kalkıp Pythagorion Heraion antik kalıntılara gidiş (taksi 13 E) alanda gezi (giriş 6 E / kişi) & tanrıça Hera’ya selam
Panagia Spiliani manastırına ve ardındaki kutsal mağaraya ziyaret (Heraion’dan taksi 14 E)
Manastırdan aşağı yürüyüş ve plaja varış
Pythagorion kalıntılarının yanından deniz keyfi
Pythagorion kale müzesi, bazilika ve diğer kalıntılar gezisi
Çarşıda soğuk kahve molası
Alışveriş & otele geçiş, toplanma
18:00 feribotu ile Pythagorion – Kuşadası yolculuğu (yaklaşık 1.5 saat ve deniz dalgalı ise sallantılı)

İkaria için kritik tavsiyeler…

Yine uzun paragraflar yazmak yerine bir daha gitsem nasıl yaparım havasında yap / yapma veya aman kaçırma / sen bilirsin şeklinde notlarım:

İkaria’da konaklama için Armenitis favorimiz. Therma da güzeldi ama kuzey denizi bir tık daha keyifli ve kuzey kasabaları turiste de alışık olduğundan bir tık daha konforlu ve rahat.
Araç kiralarken rezervasyon yapın mutlaka demiştik. Bir de aman diyeyim google haritalara değil size verilen tavsiyelere uyun! Bizi navigasyonun yönlendirdiği dağ yollarından bazıları bildiğin toz toprak, hatta kayalık idi ve çok yavaş ilerleyebildik. Genel olarak adanın kuzeyinden ve güneyinden giden sahil yolu popüler, ada ortasından dağlardan geçenlerin bazısı iyi bazısı değil.
Güneyde bir akşam Agios Khrykos’ta akşam yemeği tavsiye edilir. Biz arkeoloji müzesine yetişemedik onu da deneyebilirsiniz. Ayrıca başka adalara buradan zıplanıyor… Bir dahakine mutlaka diye kenara yazdık.

Sabah Therma termal sularını ve bu tatlı minik kasabayı tatmanızı tavsiye ederim. Yarım gün geçirmek için keyifli. Aslında kalmak için de fena değil ama biraz uzak kaldı diğer lokasyonlara. Kışın ya da sonbaharda o sıcak su harika olur ama!

Seyşel Koyu adanın en meşhur yeri… Herkes bunu yazıyor, çiziyor, anlatıyor. Evet çok güzel; ama görmezsem ölmem bence. Bir de yolu epey zorlu, öyle laylaylom terlikle gidilmez; bayağı kayalardan iniyorsun küçücük koya. Ve de asıl sorun devasa bir girinti oluşturan kayalık dışında gölge yok; o da biz öğlen gittiğimizde parsellenmişti. Su hakikaten enfes ve turkuazın mavinin dibi… Ama sabah erken veya öğleden sonra gitmek lazım; öğlen bizi zorladı.
Pek çok insan İkarus Kayasında mühim bir şey yok yazmış… Bence öyle değil. Adaya adını veren mitolojik hikayenin çok katmanı olduğu gibi burada da enerjisi çok yoğun. Mermer gibi beyaz taşlar, doğal kayalık yapısı çok etkileyici. Bir de İkarus kayası karşında bir festival alanı yapılmış; orada bir etkinliğe denk gelmek şahane olur.

Güney kıyısında Paralia Xilosirtis plajı gözden kaçabilecek mütevazılıkta ama enfes bir yer. Denizi çok keyifli, doğal kayalardan suya atlanabilecek iskelemsi bir uzantı var ve birde sahile inen merdivenlerin başında duş yeri var! Plajlarının doğallığı ile ünlü İkaria’da bu ender rastlanır bir konfor. Zaten diğer turist dolu plajlara oranla bolca aile gördük; belli ki ada sakinlerinin tercih ettiği bir yer.

Aynı yerde Arodou Tavernasında yemek yemelisiniz! Biz deniz mahsülleri ve yerel şarap tercih ettik ki muhteşemdi. Ama oğlak eti ile ünlü imiş, bir dahakine onu deneyeceğiz.
Adanın kuzeyine yakın ama ortasına doğru içerlerde Raches kasabası yine mutlaka görülmeli listesindeki yerlerden. Bize atla deve değil imajı bıraktı. Vaktiniz varsa görün elbette; ama asıl buranın festivalleri meşhurmuş. Biz bir türlü yakalayamadık… Hatta İkaria ada olarak yazları her akşam sabah kadar içilip yenilip dans edilen yerel festival geceleri ile meşhur. Bunlardan en büyüğü de Raches’de olurmuş. Bir dahaki listesinin en başında bu var!
Armenistis keyifli bir deniz molası için de, konaklamak için de, lezzet durağı açısından da en keyif aldığımız yerlerden.
Armenitis’te Kirki Rooms aile işletmesi konaklama için uygun ve konforlu.
Armenistis’te mutlaka Mouragio Tavernasında yemelisiniz; her şey harika siz seçin!

Nas Plajı da İkaria muhteşem listesinin başlarında… Burası da bakir bir doğa parçası; yularıda var ama aşağıda tesis yok, sadece şemdiye sezlong kiralayan bir amca var. Gün batımı ile ünlü; hakikaten günü burada bitirmek keyifli olur.
Biz özellikle bir şarapevi deneyimlemek istedik.. Karimalis Bağevi’nde her şeyi kendi yetiştirdikleri ürünlerden vejeteryan fiks menü tam bir lezzet şöleni. Burada da gün batımı şahane.
Evdilos kasabası adaya giriş ya da çıkış yapılan liman olduğu için zaten mecbur yolunuz geçer. Burada sokaklarda bir iki saat yeterli.

Peki İkaria’dan ne alalım…

Öncelikle İkaria alışveriş ve benzin açısından Samos gibi daha kolay erişilen adarala oranla bir yık pahalı, bunu bilin… Ama adaya dışarıdan gelen her şey için ek maliyet olduğundan bu anlaşılır bir şey. Özellikle giyim kuşam, aksesuar gibi şeyler yan ada Samos’ta hem daha çeşitli hem daha uygun. Ama yine de her adada bazı özel butiklerde özel tasarım ürünler karşınıza çıkabiliyor.

Bizim en çok hoşumuza giden Raches’teki İkaria yaşam tarzı temalı ürünler oldu. Bütçemiz kısıtlı olduğundan kahve kupası, bardak gibi ürünlerden anı olsun diye aldık. İstanbul hayranı bir hanımefendinin işlettiği mağazada ben bir de özel tasarım bir kolyeye aşık olup aldım. Ama asıl Armenitis’te Mouragio Tavernası yanında girdiğimiz butikte vakit ve para saçtık. Çok zevkli, seçme tekstil ürünlerinin olması yanında sahibesinin cazibesi bizi etkiledi. Sabah deniz kenarındayken olgun yaşında bile zarif hatlarına, ipeksi kır saçlarına ve sırtındaki dövmelerine gözümüz kaymıştı. Butik vitrini önünde, askıdaki giysilere merakla bakarken içeride onu görünce ayrı bir heyecanlandık tabi. İyi ki askılı, ipekli ve çeşitli floral desenli elbiselerden değil de keten olanlardan almışız… Zira Samos’ta herkesin sırtında görünce “bu elbiseyi kesin belediye dağıtıyor” dedik; adı “belediye elbisesi” kaldı!

Yeme içme konusunda alışveriş yapıp, saklama ve taşıma derdiniz yoksa mutlaka İkaria keçi peynirini ve yerel şaraplardan almanızı öneririm. İkaria keçileri kadar keçi peyniri ile ünlü ve her yemekte bir çeşidini tama fırsatımız oldu. Ama hafızalarımıza altın harflerle kazınan Agios Khrykos’ta yediğimiz kızarmış peynir oldu; hellimi andıran ama tuzsuz bir lezzetteki keçi peynirini ızgara yapıp üzerine balzamikli bir sos dökmüşlerdi. Mouragio’daki kadayıfla kızartılmış keçi peyniri bununla yarışır ama o kadar süslemeye ben de yarışrıım sanki! Bizim deneyimimiz (burada şarap gurmesi olmadığımızın altını çizerek) yemek yediğimiz lokantalarda içtiğiimiz karaf şarapların (kırmızı, beyaz, roze hepsini denedik) bağevindeki markalı şaraptan daha keyifli bir tat bıraktığı oldu. Ama onlardan bulamadık giderayak… alan olursa haber versin!

Ve uzun yaşamın sırrı…

İkaria adası dünyada en uzun yaşayan insanların olduğu ikinci yer olarak geçiyor (ilki bir Japon adası: Okinawa). Ayrıca komünist avı zamanında Yunanistan’ın sürgün adası olarak da ünlenmiş. Mitolojik karakter İkarus’tan da ismini aldığını unutmayalım. Bu üç veri dışında bir de elimizde coğrafi bilgiler ve bir katım gözlemler var… 4 farklı zemin tipinin (kaya tipi diye diyebiliriz ki biri kayrak ve güney batı kıyılarında pırıl pırıl parlayarak ihtişamını gözler önüne seriyor) yer aldığı bolca dağlık / tepelik ve dik yamaçların denize kavuştuğu engebeli bir ada. Ayrıca bol bol temiz su kaynağı var. Bir de mutfağında deniz mahsülleri kadar keçi eti ve keçi ürünleri de yer alıyor.

Bütün bunların birleşiminden ben şu sonucu çıkarıyorum… Adalılar öncelikle doğal ve kaliteli gıda ile sağlıklı besleniyor orası kesin. Hareket etmek için bolca yürüyorlar; zaten pek fazla bir seçenek de yok, eve girmek bayır evden çıkmak bayır. Ada boyunca duvarlarda gördüğümüz grafitilerden anladığımız kadarıyla orak ve çekiç hala moda… Dolayısıyla komünist olmasa da toplumsal denge ve sosyal adalet konusunda hassasiyet hala var gibi. E zaten İkaria’lılara İkarus’un yani insan evladının yükselmiş bir örneğinin torunları diyebiliriz. İmece usulü yemeklerin içkilerin gırla gittiği, sabahlara kadar her yaştan, her türlü ada insanının çalıp söylediği, dans ettiği festivaller yani Panigiri adası İkaria… Yani hem sanatın sanat için değil toplum için yapıldığı, hem de hayattan keyif almanın öncelikler sırasında başı çektiği bir yer yani. Arada termal sularda çimmek de üstüne kreması sanki.

Böyle bir çıkarım yapabilirim hepsinden… Modern hayatın ve tüketim toplumunun araçları, özellikle şehirlerde, bizi sözde daha medeni, konforlu, hatta akıllı yaparken iyileştirmiyor. Bunların gölgesi altında kanımızı emiyor, enerjimizden besleniyor. Topyekün işe yaramaz demiyorum; ama biraz bokunu çıkardık gibi sanki! Bence uzun yaşamın sırrı bize yaşamın bahşettiklerinden iyi gelene kucak açıp paylaşmak; gelmeyene orta parmağı göstermekte. İkarus’a da bu yakışır!

Vulcan dilinde dedikleri gibi…“mene sakkhet ur seveh” yani “live long and prosper” ya da “uzun yaşa başarılı ol”